Poukisa Pye bwa Enpòtan

Op-Ed jodi a soti nan New York Times:

Poukisa Pye bwa Enpòtan

Pa Jim Robbins

Pibliye: 11 avril, 2012

 

Helena, Mont.

 

PYE BWA yo sou premye liy klima k ap chanje nou an. Men, lè pye bwa yo pi ansyen nan mond lan toudenkou kòmanse mouri, li lè yo peye atansyon.

 

Ansyen forè bristlecone alpine Amerik di Nò yo tonbe viktim nan yon skarabe avid ak yon chanpiyon Azyatik. Nan Texas, yon sechrès pwolonje te touye plis pase senk milyon pye bwa lonbraj iben ane pase a ak yon lòt mwatye milya pye bwa nan pak ak forè. Nan Amazon an, de sechrès grav te touye dè milya plis.

 

Faktè komen an te pi cho, pi sèk tan.

 

Nou te souzèstime enpòtans pyebwa yo. Yo pa sèlman bèl sous lonbraj, men se yon repons ki kapab pi gwo pou kèk nan pwoblèm anviwònman ki pi ijan nou yo. Nou pran yo pou yo akòde, men yo se yon mirak pre. Nan yon ti jan nan alchimi natirèl yo rele fotosentèz, pou egzanp, pye bwa fè youn nan bagay ki sanble pi ensubstansyèl nan tout - limyè solèy la - nan manje pou ensèk, bèt sovaj ak moun, epi sèvi ak li pou kreye lonbraj, bote ak bwa pou gaz, mèb ak kay yo.

 

Pou tout sa, forè ki pa kase ki te kouvri anpil nan kontinan an kounye a tire nan twou.

 

Moun te koupe pi gwo ak pi bon pye bwa yo epi yo te kite ron yo dèyè. Kisa sa vle di pou kapasite jenetik forè nou yo? Pèsonn pa konnen pou asire w, paske pye bwa ak forè yo mal konprann sou prèske tout nivo. "Li anbarasan ki jan ti kras nou konnen," yon chèchè eminan Redwood te di m '.

 

Sa nou konnen, sepandan, sijere ke sa pyebwa yo fè esansyèl menm si souvan pa evidan. Sa gen plizyè dizèn ane, Katsuhiko Matsunaga, yon chimis maren nan Inivèsite Hokkaido nan Japon, te dekouvri ke lè fèy pye bwa yo dekonpoze, yo koule asid nan oseyan an ki ede fekonde plankton. Lè plankton pwospere, se konsa tou rès chèn alimantè a. Nan yon kanpay ki rele Forè yo se rayisab lanmè a, pechè yo te replante forè sou kòt yo ak rivyè yo pou fè tounen pwason ak zwit. Epi yo tounen.

 

Pye bwa yo se filtè dlo lanati, ki kapab netwaye fatra ki pi toksik yo, tankou eksplozif, solvang ak dechè òganik, sitou atravè yon kominote dans mikwòb alantou rasin pye bwa a ki netwaye dlo an echanj eleman nitritif, yon pwosesis ke yo rekonèt kòm fitoremedyasyon. Fèy pye bwa tou filtre polisyon lè a. Yon etid 2008 pa chèchè nan Columbia University te jwenn ke plis pye bwa nan katye iben korelasyon ak yon ensidans pi ba nan opresyon.

 

Nan Japon, chèchè yo te etidye depi lontan sa yo rele "benyen forè.” Yon ti mache nan rakbwa yo, yo di, diminye nivo a nan pwodwi chimik estrès nan kò a ak ogmante selil asasen natirèl nan sistèm iminitè a, ki konbat timè ak viris. Etid nan vil anndan yo montre ke enkyetid, depresyon ak menm krim yo pi ba nan yon anviwònman jaden.

 

Pye bwa tou lage gwo nwaj pwodui chimik benefisye. Sou yon gwo echèl, kèk nan aerosol sa yo parèt ede kontwole klima a; lòt moun yo se anti-bakteri, anti-chanpiyon ak anti-viral. Nou bezwen aprann plis sou wòl pwodui chimik sa yo jwe nan lanati. Youn nan sibstans sa yo, taxane, ki soti nan pye bwa Yew Pasifik la, te vin tounen yon tretman pwisan pou tete ak lòt kansè. Engredyan aktif aspirin a soti nan Willows.

 

Pye bwa yo anpil underutilized kòm yon ekolojik-teknoloji. "Pye bwa k ap travay" ka absòbe kèk nan fosfò ak nitwojèn depase ki koule nan jaden fèm yo epi ede geri zòn ki mouri a nan Gòlf Meksik la. Nan Lafrik, dè milyon de kawo tè sèk yo te reprann atravè kwasans pyebwa estratejik.

 

Pye bwa yo se pwoteksyon chalè planèt la tou. Yo kenbe beton an ak asfalt nan vil ak tout savann pou bèt 10 oswa plis degre pi fre epi pwoteje po nou kont reyon UV piman bouk solèy la. Depatman forè Texas te estime ke pye bwa lonbraj mouri ap koute Texans dè santèn de milyon dola plis pou èkondisyone. Pye bwa, nan kou, sequester kabòn, yon gaz lakòz efè tèmik ki fè planèt la pi cho. Yon etid pa Carnegie Institution for Science tou te jwenn ke vapè dlo ki soti nan forè bese tanperati anbyen.

 

Yon gwo kesyon se, ki pye bwa nou ta dwe plante? Sa gen dis ane, mwen te rankontre yon kiltivatè pye bwa lonbraj yo te rele David Milarch, yon ko-fondatè Champion Tree Project ki te klonaj kèk nan pi ansyen ak pi gwo pye bwa nan mond lan pou pwoteje jenetik yo, soti nan Redwoods Kalifòni ak pye bwadchenn yo nan Iland. "Sa yo se supertrees yo, epi yo te kanpe tès la nan tan," li te di.

 

Syans pa konnen si jèn sa yo pral enpòtan sou yon planèt ki pi cho, men yon ansyen pwovèb sanble bon. "Ki lè pi bon pou plante yon pye bwa?" Repons lan: “Sa gen ven ane. Dezyèm pi bon tan an? Jodi a.”

 

Jim Robbins se otè liv ki pral parèt "The Man Who Planted Trees."