Iinzuzo zemithi yasezidolophini

Amandla emithi: Ukutshintsha ihlabathi lethu Umthi omnye ngexesha

Imithi yenza iindawo esihlala kuzo zibe sempilweni, zibe ntle, kwaye ziphile. Imithi yasezidolophini ineengenelo ezininzi ebantwini, ngokwemekobume nezoqoqosho. Ngezantsi zimbalwa zezizathu zokuba kutheni imithi ibalulekile kwimpilo nakwintlalontle yeentsapho zethu, uluntu kunye nehlabathi!

Ngaba ufuna ukufunda ngakumbi? Jonga izicatshulwa zethu ezidweliswe emazantsi kuphando malunga noncedo lwemithi yasezidolophini. Sikwacebisa kakhulu ukuba undwendwele  Iidolophu ezikuHlaza: UPhando oluLungileyo lweMpilo, iphepha elinikezelwe kuMahlathi aseDolophini kunye noPhando loHlaza lweDolophu.

Khuphela “iFlaya yethu yaMandla eMithi” (IsiNgesiSpanish) ukunceda ukusasaza iindaba malunga neenzuzo ezininzi zokutyala nokukhathalela imithi kwiindawo esihlala kuzo.

Yenza ngokwezifiso iFlyer yethu "yaMandla emithi" usebenzisa itemplate yethu yeCanva (IsiNgesi / Spanish), echaza iingenelo zemithi nokuba kutheni ibalulekile ukunceda iintsapho zethu, uluntu kunye nehlabathi. Ekuphela kwento ekufuneka uyenzile kukongeza ilogo yakho, iwebhusayithi, iziphatho zemidiya yoluntu, kunye nethegi yombutho okanye ulwazi loqhagamshelwano.

Iakhawunti yasimahla nge Canva Kuyafuneka ukufikelela, ukuhlela, kunye nokukhuphela itemplate. Ukuba awufumani nzuzo, ungafumana SIMAHLA ICanva Pro yeZingenzi-nzuzo akhawunti ngokufaka isicelo kwiwebhusayithi yabo. ICanva nayo inezinto ezintle abaqeqeshiweyo ukukunceda uqalise. Ngaba ufuna uncedo loyilo lwegraphic? Bukela wethu IWebinar yoYilo lweMizobo!

 

The Power of Trees Flyer Template preview image ebonisa ulwazi malunga nenzuzo yemithi kunye nemifanekiso yemithi kunye nabantu

Imithi Inceda Intsapho Yethu

  • Nika i-canopy yomthunzi ukukhuthaza umsebenzi wangaphandle
  • Ukunciphisa iimpawu ze-asthma kunye noxinzelelo, ukuphucula impilo yomzimba, yeemvakalelo kunye nengqondo
  • Sihluze izinto ezingcolisa umoya esiwuphefumlayo
  • Yenza impembelelo entle kwixabiso ledola lepropathi yethu
  • Ukunciphisa ukusetyenziswa kwamandla kunye neemfuno zomoya
  • Nika ubumfihlo kwaye ufunxe ingxolo kunye nezandi zangaphandle
Usapho ludlala intambo yokutsiba kwicala lokuhamba edolophini kunye nemithi ngasemva

Imithi Inceda Uluntu Lwethu

  • Ukunciphisa ubushushu bomoya edolophini, ukuphucula impilo yoluntu ngexesha lezehlo zemozulu ezigqithisileyo
  • Yandisa ubomi bendlela yabahambi ngeenyawo ngomthunzi
  • Ukutsala abathengi, ukwandisa ingeniso yeshishini kunye nexabiso lepropathi
  • Hlunga kwaye ulawule amanzi esiphango, iindleko eziphantsi zokucocwa kwamanzi, ukususa intlenga kunye neekhemikhali kunye nokunciphisa ukhukuliseko.
  • Ukunciphisa ulwaphulo-mthetho, kuquka ukuzotywa kwegrafiti nokonakaliswa kwempahla
  • Ukwandisa ukhuseleko kubaqhubi, abakhweli nabahambi ngeenyawo
  • Nceda abantwana bagxininise kwaye baphucule isakhono sokufunda sidla ngokunyusa umgangatho wemfundo
Uhola wendlela yasezidolophini enohlaza-iSan Diego kunye neBalboa Park

Imithi Inceda Ihlabathi Lethu

  • Hlunga umoya kwaye unciphise ungcoliseko, i-ozone kunye namanqanaba omsi
  • Yenza ioksijini ngokuguqula ikharbon diokside kunye nezinye iigesi eziyingozi
  • Ukuphucula umgangatho wethu wamanzi kunye nokusela amanzi
  • Nceda ukulawula ukhukuliseko kunye nokuzinzisa amanxweme

Imithi Iwuphucula Umoya Esiwuphefumlayo

  • Imithi isusa ikharbon diokside emoyeni ngokuhluthwa
  • Imithi ihluza ungcoliseko lomoya, kuquka i-ozone kunye neenxalenye
  • Imithi ivelisa ubomi obuxhasa ioksijini
  • Imithi inciphisa iimpawu ze-asthma
  • 2014 Uphononongo lophando lwe-USDA Forest Service ibonisa ukuba ukuphucuka kwemithi kumgangatho womoya kunceda abantu ukuba baphephe ukufa okungaphezulu kwama-850 kunye neziganeko ezingaphezu kwama-670,000 zeempawu zokuphefumla ezibukhali kunyaka onikiweyo.
Umfanekiso weSan Francisco enesibhakabhaka esicacileyo

UGcina Uncedo Lwemithi, Ucocekile, Uqhube kwaye Longa Amanzi

LA River Image ebonisa imithi
  • Imithi inceda ukugcina imijelo yethu yamanzi icocekile ngokunciphisa ukubaleka kwamanzi esiphango kunye nokhukuliseko lomhlaba
  • Imithi ihluza imichiza kunye nezinye izinto ezingcolisa amanzi emanzini nasemhlabeni
  • Imithi ithintela imvula, nto leyo ekhusela kwizandyondyo zemvula kwaye iphinda igcwalise amanzi aphantsi komhlaba
  • Imithi idinga amanzi amancinci kunengca, kwaye ukufuma ekukhuphela emoyeni kunokunciphisa kakhulu iimfuno zamanzi zezinye izityalo zomhlaba.
  • Imithi inceda ukulawula ukhukuliseko kunye nokuzinzisa iintaba namanxweme

Imithi Ilondoloza Amandla Ukwenza Izakhiwo, Iinkqubo kunye neePropati zethu zisebenze ngakumbi

  • Imithi inciphisa imiphumo yesiqithi sokushisa edolophini ngokubonelela nge-shading, ukunciphisa amaqondo okushisa angaphakathi ukuya kuthi ga kwi-10 degrees
  • Imithi ibonelela ngomthunzi, ukufuma kunye nezithinteli-moya, inciphisa umthamo wamandla afunekayo ukupholisa nokufudumeza amakhaya neeofisi zethu.
  • Imithi ekwiindawo zokuhlala inokunciphisa iindleko zokufudumeza kunye nokupholisa nge-8 - 12%
Umthunzi womthi ikhaya kunye nesitalato

Imithi iphucula impilo yengqondo kunye neyomzimba kubantu bayo yonke iminyaka

Abantu ababini abahamba kwihlathi elihle lasedolophini
  • Imithi idala indawo enqwenelekayo yokusebenza ngokomzimba ngaphandle kwaye ikhuthaze indlela yokuphila esebenzayo
  • Imithi inciphisa iimpawu okanye izehlo zengqwalasela kunye noxinzelelo lwegazi (ADHD), isifuba, kunye noxinzelelo
  • Imithi inciphisa ukuchanabeka kwimitha yeUV ngaloo ndlela inciphisa umhlaza wolusu
  • Iimbono zemithi zinokukhawuleza ukubuyiswa kwiinkqubo zonyango
  • Imithi ivelisa iziqhamo kunye namandongomane ukufaka isandla ekutyeni okunempilo kubantu nakwizilwanyana zasendle
  • Imithi idala indawo yokuba abamelwane basebenzisane, bomeleze amaqhina oluntu, nokudala uluntu olunoxolo nolungenabundlobongela
  • Imithi inegalelo kwintlalontle jikelele yomzimba, yengqondo nentlalo yabantu kunye noluntu
  • Icanopy yomthi igubungela iindleko eziphantsi zokhathalelo lwempilo, bona “Iidola Zikhula kwiMithi” Uphononongo lwaseMantla eCalifornia ngeenkcukacha ezithe vetshe
  • khangela Iidolophu ezikuHlaza: UPhando lwezeMpilo oluLungileyo leenkcukacha ezithe vetshe

Imithi yenza uluntu lukhuseleke kwaye luxabiseke ngakumbi

  • Ukwandisa ukhuseleko kubaqhubi, abakhweli nabahambi ngeenyawo
  • Ukunciphisa ulwaphulo-mthetho, kuquka ukuzotywa kwegrafiti nokonakaliswa kwempahla
  • Imithi inokwandisa indawo yokuhlala nge-10% okanye ngaphezulu
  • Imithi inokutsala amashishini amatsha kunye nabahlali
  • Imithi inokunyusa ishishini kunye nokhenketho kwiindawo zorhwebo ngokubonelela nge-shadier kunye neendlela zokuhamba ezimemayo kunye neendawo zokupaka
  • Imimandla yorhwebo kunye neyokuthenga enemithi kunye nezityalo inomsebenzi ophezulu wezoqoqosho, abathengi bahlala ixesha elide, bevela kwiindawo ezikude, kwaye bachitha imali eninzi xa kuthelekiswa nezithili zokuthenga ezingenazityalo.
  • Imithi yehlisa ubushushu bomoya edolophini inciphisa izifo ezinxulumene nobushushu kunye nokufa ngexesha leziganeko zobushushu obugqithisileyo
Abantu abahleli behamba behlola ipaki enemithi

Imithi Idala Amathuba Engqesho

  • Ukusukela ngo-2010, icandelo lamahlathi asedolophini nasekuhlaleni eCarlifonia lenze ingeniso yeebhiliyoni ezi-3.29 zeerandi kwaye longeza i-3.899 yeebhiliyoni zeerandi kwixabiso kuqoqosho lwelizwe.
  • Amahlathi aseDolophini eCalifornia axhasa imisebenzi eqikelelwa kuma-60,000+ kurhulumente.
  • Nazi iindawo ezingaphezu kwezigidi ezingama-50 ekhoyo kutyalwe imithi emitsha kunye malunga ne-180 lezigidi zemithi efuna ukukhathalelwa kwizixeko needolophu zaseCalifornia. Ngomsebenzi omninzi ekufuneka wenziwe, iCalifornia ingaqhubeka nokudalwa kwemisebenzi kunye nokukhula koqoqosho ngokutyala imali kumahlathi asezidolophini nasekuhlaleni namhlanje.
  • Iiprojekthi zamahlathi ezidolophini zibonelela ngoqeqesho olubalulekileyo kulutsha nolutsha olusemngciphekweni kunye namathuba kwicandelo lemisebenzi yoluntu. Ukongeza, ukhathalelo nolawulo lwamahlathi asezidolophini ludala imisebenzi yecandelo likarhulumente nelabucala ngelixa kuyilwa indawo esempilweni, ecocekileyo, nenokuhlalwa kumashumi eminyaka ezayo.
  • Phuma Imisebenzi engama-50 emithini iphuhliswe yi-Tree Foundation ye-Kern

Izicatshulwa kunye nezifundo

Anderson, LM, kunye noHK Cordell. “Impembelelo yeMithi kuMgangatho wePropati yokuHlala e-Athens, eGeorgia (e-USA): Uvavanyo oluSekwe kumaxabiso eNtengiso.” I-Landscape and Urban Planning 15.1-2 (1988): 153-64. Web.http://www.srs.fs.usda.gov/pubs/ja/ja_anderson003.pdf>.

Armson, D., P. Stringer, & AR Ennos. 2012. "Impembelelo yoMthi woMthi kunye neNtsha kuMphezulu kunye noBushushu beGlobe kwiNdawo yaseDolophini." Amahlathi aseDolophini kunye noTyalo-luhlaza lwaseziDolophini 11(1):41-49.

Bellisario, uJeff. "Ukudibanisa iNdawo kunye noQoqosho." I-Bay Area Council Economic Institute, ngoMeyi 12, 2020. http://www.bayareaeconomy.org/report/linking_the_environment_and_the_economy/.

UConnolly, uRachel, uJona Lipsitt, uManal Aboelata, u-Elva Yañez, uJasneet Bains, uMichael Jerrett, "Umanyano lwendawo eluhlaza, i-canopy yemithi kunye neepaki ezinobomi obulindelekileyo kwiindawo zaseLos Angeles,"
Imo engqongileyo yeHlabathi, Umqulu 173, 2023, 107785, ISSN 0160-4120, https://doi.org/10.1016/j.envint.2023.107785.

Fazio, uGqr. James R. “Indlela Imithi Enokuzigcina Ngayo Amanzi Esiphango.” Tree City USA Bulletin 55. Arbor Day Foundation. Web.https://www.arborday.org/trees/bulletins/coordinators/resources/pdfs/055.pdf>.

UDixon, uKarin K., kunye noKathleen L. Wolf. "IiNcedo kunye neMingcipheko yeNdawo yeDolophu yeNdlela yeDolophu: Ukufumana impendulo ePhilayo, eLingeneyo." 3rd Urban Street Symposium, Seattle, Washington. 2007. Web.https://nacto.org/docs/usdg/benefits_and_risks_of_an_urban_roadside_landscape_dixon.pdf>.

Donovan, GH, Prestemon, JP, Gatziolis, D., Michael, YL, Kaminski, AR, & Dadvand, P. (2022). Unxulumano phakathi kokutyalwa kwemithi kunye nokufa: Uvavanyo lwendalo kunye nohlalutyo lweendleko-inzuzo. Imo engqongileyo yeHlabathi, 170, 107609. https://doi.org/10.1016/j.envint.2022.107609

Endreny, T., R. Santagata, A. Perna, C. De Stefano, RF Rallo, kunye noS. Ulgiati. "Ukuzalisekiswa kunye nokulawula amaHlathi aseDolophini: iQhinga elifunekayo kakhulu loLondolozo lokunyusa iiNkonzo ze-Ecosystem kunye neMpilo yaseDolophini." I-Ecological Modeling 360 (Septemba 24, 2017): 328-35. https://doi.org/10.1016/j.ecolmodel.2017.07.016.

UHeidt, uVolker, kunye noMarco Neef. "IiNzuzo zeNdawo yoHlaza yaseDolophini yokuphucula iMozulu yeDolophu." Kwi-Ecology, uCwangciso, kunye noLawulo lwamahlathi aseDolophini: Iimbono zamazwe ngamazwe, ehlelwe nguMargaret M. Carreiro, iYong-Chang Song, kunye noJianguo Wu, i-84-96. ENew York, NY: Springer, 2008. https://doi.org/10.1007/978-0-387-71425-7_6.

Knobel, P., Maneja, R., Bartoll, X., Alonso, L., Bauwelinck, M., Valentin, A., Zijlema, W., Borrell, C., Nieuwenhuijsen, M., & Dadvand, P. (2021). Umgangatho weendawo eziluhlaza ezidolophini ziphembelela ukusetyenziswa kwabahlali kwezi ndawo, umsebenzi womzimba, kunye nokutyeba kakhulu/ukutyeba. Ungcoliseko lwendalo, 271, 116393. https://doi.org/10.1016/j.envpol.2020.116393

UKuo, uFrances, kunye noWilliam Sullivan. “Imeko-bume kunye noLwaphulo-mthetho kwisiXeko esiNgaphakathi: Ngaba izityalo ziyalunciphisa ulwaphulo-mthetho?” Okusingqongileyo kunye nokuziphatha 33.3 (2001). Web.https://doi.org/10.1177/0013916501333002>

UMcPherson, uGregory, uJames Simpson, uPaula Peper, uShelley Gardner, uKelaine Vargas, uScott Maco, kunye noQingfu Xiao. "Isikhokelo seMithi yoLuntu lwaseNxwemeni: iiNzuzo, iiNdleko, kunye nokuTyalwa koBuchule." I-USDA, iNkonzo yeHlathi, i-Pacific Southwest Research Station. (2006). Web.https://doi.org/10.2737/PSW-GTR-201>

McPherson, uGegory, kunye noJules Muchnick. "Iimpembelelo zoMthi weSitrato kwiAsphalt kunye nokuSebenza kwePavement yeConcrete." Ijenali yeArboriculture 31.6 (2005): 303-10. Web.https://www.fs.usda.gov/research/treesearch/46009>.

McPherson, EG, & RA Rowntree. 1993. “Amandla Okugcina Amandla Okutyalwa Kwemithi Ezidolophini.” Ijenali yeArboriculture 19(6):321-331.http://www.actrees.org/files/Research/mcpherson_energy_conservation.pdf>

Matsuoka, RH. 2010. "IiNdawo zeZikolo eziPhakamileyo kunye nokuSebenza kwabafundi." Dissertation, kwiYunivesithi yaseMichigan. https://hdl.handle.net/2027.42/61641 

UMok, uJeong-Hun, uHarlow C. Landphair, kunye noJody R. Naderi. "Iimpembelelo zokuPhuculwa koMhlaba kuKhuseleko lweNdlela eTexas." Ubume bomhlaba kunye noCwangciso lweDolophu 78.3 (2006): 263-74. Web.http://www.naturewithin.info/Roadside/RdsdSftyTexas_L&UP.pdf>.

IBhunga leSizwe lezeNzululwazi kuMntwana oPhuhlisayo (2023). Imiba yeNdawo: Imo engqongileyo esiyidalayo ibumba iZiseko zoPhuhliso oluphilileyo iPhepha lokuSebenza elinguNombolo 16. Kubuyiselwa https://developingchild.harvard.edu/.

Inkonzo yeHlathi ye-NJ. “Iinzuzo zemithi: imithi ityebisa impilo kunye nomgangatho wokusingqongileyo”. NJ iSebe loKhuseleko lokuSingqongileyo.

Nowak, uDavid, uRobert Hoehn III, uDaniel, uCrane, uJack Stevens noJeffrey Walton. "Ukuvavanya iZiphumo zeHlathi zaseDolophini kunye neMigangatho yaseWashington, DC's Urban Forest." Inkonzo yeHlathi ye-USDA. (2006). Web.https://doi.org/10.1016/j.envpol.2014.05.028>

eSinha, eParamita; Coville, uRobert C.; Hirabayashi, Satoshi; Lim, uBrian; Endreny, Theodore A.; Nowak, David J. 2022. Ukwahluka kuqikelelo lokuncitshiswa kokusweleka okunxulumene nobushushu ngenxa yokugqunywa kwemithi kwizixeko zase-US. Ijenali yoLawulo lokusiNgqongileyo. 301(1): 113751. 13 iphe. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2021.113751.

Unamandla, uLisa, (2019). Iiklasi ezingenazo iindonga: Uphononongo kwiiNdawo zokuFunda zaNgaphandle ukuze kuphuculwe iNkuthazo yezeMfundo kuMfundi we-K-5. Ithisisi yeMaster, kwiYunivesithi yaseCalifornia State Polytechnic, ePomona. https://scholarworks.calstate.edu/concern/theses/w3763916x

UTaylor, uAndrea, uFrances Kuo, kunye noWilliams Sullivan. "Ukuhlangabezana ne-ADD uQhagamshelwano olumangalisayo kwiiSetingi zokudlala eziluhlaza." Indalo kunye nokuziphatha (2001). Web.https://doi.org/10.1177/00139160121972864>.

Tsai, Wei-Lun, Myron F. Floyd, Yu-Fai Leung, Melissa R. McHale, noBrian J. Reich. "ULwahlulo lweNgqungquthela yeVegetative yasezidolophini e-US: imibutho enoMzimba kunye ne-BMI." I-American Journal ye-Preventive Medicine 50, no. 4 (Aprili 2016): 509-17. https://doi.org/10.1016/j.amepre.2015.09.022.

Tsai, Wei-Lun, Melissa R. McHale, Viniece Jennings, Oriol Marquet, J. Aaron Hipp, Yu-Fai Leung, kunye noMyron F. Floyd. "Ubudlelwane phakathi kweeMpawu zeNdawo yoHlaza yaseDolophini kunye nempilo yengqondo kwiiNdawo zeMetropolitan zase-US." Ijenali yamazwe ngamazwe yoPhando lweNdalo kunye neMpilo yoLuntu 15, no. 2 (ngoFebruwari 14, 2018). https://doi.org /10.3390/ijerph15020340.

Ulrich, uRoger S. "Ixabiso leMithi kuLuntu" iSiseko soSuku lwe-Arbor Day. Web. 27 Juni 2011.http://www.arborday.org/trees/benefits.cfm>.

IYunivesithi yaseWashington, iKholeji yeZibonelelo zeHlathi. Amaxabiso eHlathi eDolophu: IiNzuzo zezoQoqosho zeMithi kwiiDolophu. Rep. Centre for Human Horticulture, 1998. Web.https://nfs.unl.edu/documents/communityforestry/urbanforestvalues.pdf>.

Van Den Eeden, uStephen K., uMateyu HEM Browning, uDouglas A. Becker, uJun Shan, uStacey E. Alexeeff, G. Thomas Ray, uCharles P. Quesenberry, uMing Kuo.
"Umanyano phakathi kwekhava yokuhlala eluhlaza kunye neendleko zokhathalelo lwempilo ngokuthe ngqo eMntla California: Uhlalutyo lwenqanaba lomntu ngamnye labantu abazizigidi ezi-5"
Okusingqongileyo kuMazwe ngaMazwe 163 (2022) 107174.https://doi.org/10.1016/j.envint.2022.107174>.

Wheeler, Benedict W. , Rebecca Lovell, Sahran L. Higgins, Mathew P. White, Ian Alcock, Nicholas J. Osborne, Kerryn Husk, Clive E. Sabel, kunye noMichael H. Depledge. "Ngaphaya kweGreenspace: Uphononongo lwe-Ecological lweMpilo Jikelele yaBemi kunye nezalathisi zoHlobo lweNdalo kunye noMgangatho." Ijenali yeZizwe ngezizwe yeZempilo Geographics 14 (Aprili 30, 2015): 17. https://doi.org/10.1186/s12942-015-0009-5.

Wolf, KL 2005. Ijenali yaMahlathi 103(8):396-400.https://www.fs.usda.gov/pnw/pubs/journals/pnw_2005_wolf001.pdf>

Yeon, S., Jeon, Y., Jung, S., Min, M., Kim, Y., Han, M., Shin, J., Jo, H., Kim, G., & Shin, S. (2021). Impembelelo yoNyango lweHlathi kwiNkxaso nokuNxinzelela: Ukuphononongwa okuCwangcisiweyo kunye nohlalutyo lweMeta. Ijenali yehlabathi yoPhando lwezeNdalo kunye neMpilo yoLuntu, 18(23). https://doi.org/10.3390/ijerph182312685