Mataupu Fa'a'ele'ele ma Vaomatua i Taulaga

Na faalauiloa e le Faalapotopotoga o le Soifua Maloloina a le Lalolagi (WHO) se lipoti i le vaiaso talu ai e faapea e sili atu i le 1 miliona tagata maliliu ona o le niumonia, sela, kanesa o le mama ma isi faamai o le manava e mafai ona puipuia i le lalolagi atoa i tausaga taitasi pe afai e faia e atunuu ni faiga e faaleleia ai le tulaga o le ea. O le su'esu'ega muamua lea a le tino o le lalolagi i le filogia o le ea i fafo mai le lalolagi atoa.

E ui e le faʻatusatusaina le faʻaleagaina o le ea a Amerika i mea o loʻo maua i atunuu e pei o Iran, Initia, ma Pakisitana, e itiiti lava se faʻamanatuga pe a vaʻai i fuainumera mo Kalefonia.

 

O le suʻesuʻega e faʻalagolago i faʻamaumauga a le atunuʻu i nai tausaga ua tuanaʻi, ma fuaina le maualuga o vaega o le ea e laʻititi nai lo le 10 micrometers - e taʻua o PM10s - mo le toeitiiti 1,100 taulaga. WHO na faʻasalalauina foʻi se laulau puʻupuʻu e faʻatusatusa ai le maualuga o vaega e sili atu le pefu, e taʻua o le PM2.5s.

 

O loʻo fautuaina e le WHO se tapulaʻa maualuga o le 20 micrograms i le mita kupita mo PM10s (faʻamatalaina o le "mea faʻaletausaga" i le lipoti a le WHO), lea e mafai ona mafua ai faʻafitauli ogaoga o le manava i tagata. E sili atu ile 10 micrograms ile kupita kupita ole PM2.5s ua manatu e afaina ai tagata.

 

O le pito i luga o le lisi o aai sili ona leaga i totonu o le atunuu mo le faʻateleina o le faʻaalia i faʻavasegaga e lua o mea faʻapitoa o Bakersfield, lea e maua ai le faʻaletausaga o le 38ug/m3 mo PM10s, ma le 22.5ug/m3 mo PM2.5s. O Fresno e le o mamao i tua, ma maua le tulaga lua i le atunuu atoa, ma Riverside / San Bernardino o loʻo maua le tulaga 2 i le lisi a Amerika. I le aotelega, o taulaga Kalefonia na taʻua le 3 o le 11 pito i luga o tagata solitulafono sili ona leaga i vaega uma e lua, o ia mea uma e sili atu i le saogalemu o le WHO.

 

“E mafai ona tatou puipuia na maliu,” o le tala lea a Dr. Maria Neira, o le faatonu o le matagaluega a le WHO o le soifua maloloina lautele ma le siosiomaga, o ia na matauina tupe teufaafaigaluega mo le maualalo o le filogia e vave ona totogi ona o le maualalo o fua faatatau o faamaʻi ma, o le mea lea, maualalo le tau o le soifua maloloina.

 

Mo le tele o tausaga, o loʻo faʻafesoʻotaʻi e tagata suʻesuʻe i le lalolagi atoa le faʻaitiitia o le maualuga o meaʻai i vaomatua soifua maloloina i le taulaga. O su'esu'ega na faia e le Natural Environments Research Council i le 2007 o lo'o fa'ailoa mai ai e mafai ona fa'aiti'itia le PM10 i le 7%-20% pe afai e maualuga le aofa'i o la'au e totō, fa'atatau i le maua o nofoaga talafeagai e totō ai. I le Iunaite Setete, na lomia e le Center for Urban Forestry Research se pepa i le 2006 o loʻo taʻua ai le ono miliona o laʻau a Sacramento e faʻamamaina le 748 tone o le PM10 i tausaga taʻitasi.