Mauga Toefuataiga Trust

Saunia e Suanne Klahorst

E tupu lava le olaga. "E le o laʻu fuafuaga sili e avea ma fautua mo Mauga o Santa Monica, ae tasi le mea na oʻo atu i le isi," o le tala lea a Jo Kitz, faʻatonu o le Mountains Restoration Trust (MRT). O ana savaliga a o laʻitiiti e lata ane i Mt. Hood na faʻafilemuina ai o ia i luga o mauga. I le avea ai o se tagata matua, sa ia feiloai i tamaiti e fefefe i pesi ma mea vao ma iloa ai o le olioli i le natura e le o se mea e tuuina atu. I le avea ai o se taiala mo le California Native Plant Society ma le Sierra Club, sa ia manuia o se faiaoga i fafo mo tagata o le aai, “Sa latou faafetai mai ia te au e peiseai sa latou o atu i se pati sili ona ofoofogia!”

I lalo o le vanu oak i Malibu Creek State Park i le Mauga o Santa Monica, na maua ai e Kitz lana aha! i le taimi na ia matauina ai se laufanua si'osi'omaga e leai ni laau tetele. “Valley oaks sa sili ona taua ma tele laau moni i le itu i saute o le talafatai i Los Angeles County. Na faʻaumatia i latou e tagata muamua na latou seleseleina mo fanua faʻatoʻaga, fafie ma laupapa. O se nofoaga e fana ai le faasologa o le TV "MASH," o le paka sa na o sina vaega na totoe. Sa ia ave sa'o atu lona talitonuga i le pule o le paka. E lei umi ae ia totoina ni laau i nofoaga na muai faamaonia. Sa foliga faigofie lava i le amataga.

E fa'apipi'i e volenitia ia fa'agaau o la'au ma pa uaea e puipui ai fatu laiti mai gophers ma isi su'esu'ega.

Aoao e Amata Laiti

O Suzanne Goode, o se saienitisi sinia mo le siosiomaga mo le Itumalo o Angeles o Paka a le Setete, na ia faamatalaina Kitz o se "fafine saua e le fiu, na te tausia pea ma faaauau pea ona fai." E na o le tasi le laau na sao mai lana vaega muamua o laau toto. O lea la ua totoina e Kitz ni acorns, e itiiti lava ni nai mea na ia leiloa, “Ina ua totoina laau 5-kalone sa vave ona ou iloaina a e aveese laau mai se ulo, e tatau ona tipi ese aʻa pe tumau pea ona faasaina." Ae leai se mea e taofia ai aʻa o acorns mai le suʻeina o vai. Mai le 13 li'o fa'anatura na totoina ia Fepuari, e lima i le valu la'au i le li'o, e na'o le lua la'au na le mafai ona ola. “E la’ititi lava le fa’asūsū latou te mana’omia pe a ola fa’alenatura. O le soona faasūsūina o le mea sili lea ona leaga e mafai ona e faia,” o le tala lea a Kitz, “o aʻa e oo mai i luga, ma afai e mago e aunoa ma o latou vae i le vai, e mate.”

I ni nai tausaga sa ia totōina ona fa'asusu ai lea mo le lima masina. Peita'i, i le mugala talu ai nei, sa mana'omia le tele o vai e fa'aola ai fatu i le vaitau mugala. E maua ai le ufiufi o le eleele. E 'ai e squirrels ma tia le mutia pe afai e itiiti se isi mea e maua, ae afai e maua'a le mutia i le tau timuga o le a sao mai nei faaletonu.

O le Fa'aaogaina o Meafaigaluega Sa'o e Fesoasoani ai La'au e Fa'aolaola

O laau tolauapi a le MRT e fa'aleleia atili ai le va'aiga mai le fa'amalama o le ofisa o paka a Goode. “O le oaks e ola vave atu nai lo le mea e iloa e tagata,” o lana tala lea. I le 25 futu, o se tama'i la'au e lava lona umi e fai ma pa'u mo moa. Mo le luasefulu tausaga, ua faʻamaonia e Goode nofoaga e totō ai le MRT, faʻamama muamua i le au suʻesuʻe o paka ina ia tumau pea le le faʻalavelaveina o mea tau Amerika.

E fefiloi lagona o Goode e uiga i talipupuni laau manaʻomia, lea e faʻapipiʻiina i upega e taofia ai manulele ma pili mai le maileia i totonu. "O le puipuia o laʻau mai le matagi e le faʻatagaina ai i latou e atiaʻe ni aano o laau malosi latou te manaʻomia e ola ai, o lea e tatau ai ona puipuia mo ni nai tausaga." Na ia fa'ailoa e mana'omia e la'au o le tolauapiga ni talipupuni e puipuia ai la'au laiti mai le so'ona so'ona sasaina o vao. "O aʻu lava, ou te manaʻo e totō se acorn ma tuʻu ai mo ia lava," o le tala lea a Goode, o le na totoina le tele o lana galuega.

O le vao-facker ose meafaigaluega taua mo le faafaileleina o laau laiti. “Ina ua matou amata, matou te leʻi manatu matou te manaʻomia se faʻamuamua. Sa matou sese lava, ua olaola le vao!” o le tala lea a Kitz, o loʻo faʻamalosia mea faʻapitoa e suitulaga i vailaʻau. O tagata e pei o le vao fetolofi, vao mativa ma le ragweed o le solofanua latou te tausia se kapeta lanumeamata i tafatafa o laʻau e oʻo lava i taimi o taumafanafana matutu pe a auro le vaega o totoe o le laufanua. Na te veleina le vao i le tautoulu e toe fuaina ai le tuputupu ae o le isi tausaga. E ala i le tipiina o le pulumu mago, e mafai e lulu ma coyotes ona faʻaumatia ia gophers faʻalavelave e faigofie ona faʻaumatia i latou. O acorn uma o lo'o fa'amauina i totonu o se uaea e fa'asao gopher-proof.

O le pate brigade e maua ai acorns ma laau lata ane ma se amataga malosi.

Fausiaina ose Lagona ole Tulaga E ala ile Pa'aga

“E le mafai ona e mafaufauina le tele o mea sese e mafai ona faia a o eli se pu ma pipii i totonu o se fatu,” o le tala lea a Kitz, o le na le mafai ona toe totoina Malibu Creek State Park e aunoa ma le tele o fesoasoani. O ana paaga muamua o talavou lamatia mai Outward Bound Los Angeles. E lima tausaga o galulue le au talavou e totō laau, ae ina ua uma le faatupeina na sailia e Kitz se paaga fou e mafai ona faaauauina tutoatasi. O lea na maua ai le taimi mo isi ana sailiga, o le mauaina o fanua e faʻalautele ma faʻafesoʻotaʻi auala ma nofoaga o Santa Monica Mountain.

Cody Chappel, Mauga Toefuataiga Coordinator mo TreePeople, o se isi faalapotopotoga o vaomatua i le taulaga i Los Angeles e le o ni polofiti, o lana tagata poto i luga o le eleele i le taimi nei i le pulea lelei o acorn. Na te faamautuina le lumanai o se laau ma ni nai volenitia naunautai e na o le tolu itula e mafai ona faaavanoa e aoao ai e uiga i le tausiga ma le faafaileleina o se acorn. E aoina mai e le falesa ia acorns mai le paka ma fa'asusu i totonu o se pakete. E totō fa'agogo, e leai ni mea fa'alele, ona o le ea e fa'ailoa mai ai le fa'aleagaina o iniseti. Na ia talanoa e uiga i mauga o "mama o LA, o le puna o le ea."

O le falesa e talimalo i le totoina o le MRT i taimi masani, e faʻafeiloaʻi ai le faitau afe o tagata o le ekalesia ma le komiti faʻatonu o loʻo taʻutaʻua o loʻo toso mai tupe mai le mega-donors Disney ma Boeing.

O le nofoaga e sili ona fiafia i ai Kitz i le paka i aso nei o se malifa e faasaga i sasae, lea o le a i ai se aso e musuia ai e se togavao talavou tala o le "nofoaga" ma mafaufauga. Sa aoina e ituaiga o Chumash ia acorns iinei e fai ai mush i pu olo o le paka. O tala o lua olo e le talafeagai pe a leai ni oak. Na mafaufau Kitz e toe aumaia i latou, ma o le faia o lea na maua ai lona nofoaga i Mauga o Santa Monica.

Suanne Klahorst ose tusitala tuto'atasi e fa'amautu i Sacramento, Kalefonia.