Particulate Matters uye Urban Forestry

Sangano reWorld Health Organisation (WHO) rakaburitsa gwaro svondo rapfuura richiti vanhu vanodarika miriyoni imwe chete vanofa nemabayo, asthma, gomarara remapapu nezvimwe zvirwere zvekufema zvinogona kudzivirirwa pasi rose gore rega rega kana nyika dzakatora matanho ekusimudzira mhepo. Iyi ndiyo ongororo huru yekutanga pasi rose yekunze kwekusvibiswa kwemhepo kubva pasirese.

Nepo kusvibiswa kwemhepo kweUS kusingaenzaniswi neinowanikwa munyika dzakaita seIran, India, nePakistan, pane zvishoma zvekupemberera kana uchitarisa huwandu hweCalifornia.

 

Ongororo iyi inovimba nedata rakataurwa nenyika mumakore akati wandei apfuura, uye inoyera mazinga ezvimedu zvemhepo zvidiki pane gumi mamicrometer - anonzi PM10s - kumaguta angangoita chiuru negumi. WHO yakaburitsawo tafura ipfupi ichienzanisa mazinga ehupfu hwakatsetseka, anozivikanwa sePM10s.

 

WHO inokurudzira muganhu wepamusoro we20 micrograms per cubic meter yePM10s (inotsanangurwa se "annual mean" mumushumo weWHO), izvo zvinogona kukonzera matambudziko makuru ekufema muvanhu. Kupfuura 10 micrograms pa cubic mita yePM2.5s inonzi inokuvadza kuvanhu.

 

Pamusoro perunyorwa rwemaguta akaipisisa munyika yekuwedzera kuratidzwa kune ese ari maviri echikamu chechinhu chaive Bakersfield, iyo inogamuchira yegore inorehwa ye38ug/m3 yePM10s, uye 22.5ug/m3 yePM2.5s. Fresno haisi kure kumashure, ichitora nzvimbo yechipiri munyika yose, neRiverside/San Bernardino ichitora nzvimbo yechitatu parunyorwa rweUS. Pakazere, maguta eCalifornia akati gumi nerimwe epamusoro makumi maviri evapari vemhosva zvakanyanya mumapoka ese ari maviri, ese anodarika iyo WHO yekuchengetedza chikumbaridzo.

 

“Tinogona kudzivirira kufa ikoko,” akadaro Dr. Maria Neira, mutungamiriri wedhipatimendi reWHO reutano hweveruzhinji nemhoteredzo, uyo anocherekedza kudyara kwemwero wetsvina yakaderera nokukurumidza kunobhadhara nemhaka yokuderera kwemwero yehosha uye, naizvozvo, kuderera kwemitengo yezvoutano.

 

Kwemakore, vatsvakurudzi pasi rose vave vachibatanidza mazinga akaderedzwa nemasango emumaguta ane utano. Ongororo yakaitwa nesangano reNatural Environments Research Council muna 2007 inoratidza kuti kuderedza PM10 ne7% -20% kunogona kuitwa kana miti yakawanda yakasimwa, zvichienderana nekuwanikwa kwenzvimbo dzakakodzera dzekudyara. MuUnited States, iyo Center for Urban Forestry Research yakaburitsa bepa muna 2006 iyo inocherekedza mamiriyoni matanhatu emiti yeSacramento inosefa matani 748 ePM10 pagore.