Rewolucyjny pomysł: sadzenie drzew

Z ciężkim sercem przyjęliśmy wiadomość o odejściu Wangari Muta Maathai.

Profesor Maathai zasugerował im, że rozwiązaniem może być sadzenie drzew. Drzewa dostarczałyby drewna do gotowania, paszy dla bydła i materiału do ogrodzenia; chroniłyby działy wodne i stabilizowały glebę, poprawiając rolnictwo. To był początek Ruchu Zielonego Pasa (GBM), który formalnie powstał w 1977 roku. Od tego czasu GBM zmobilizował setki tysięcy kobiet i mężczyzn do sadzenia ponad 47 milionów drzew, przywracania zdegradowanych środowisk i poprawy jakości życia ludzi żyjących w ubóstwie.

W miarę rozwoju prac GBM profesor Maathai zdał sobie sprawę, że za ubóstwem i zniszczeniem środowiska kryją się głębsze problemy związane z pozbawieniem władzy, złymi rządami i utratą wartości, które umożliwiły społecznościom utrzymanie ich ziemi i źródeł utrzymania oraz tego, co najlepsze w ich kulturach. Sadzenie drzew stało się punktem wyjścia do szerszego programu społecznego, gospodarczego i środowiskowego.

W latach 1980. i 1990. Ruch Zielonego Pasa połączył się z innymi rzecznikami prodemokratycznymi, by naciskać na zakończenie nadużyć reżimu dyktatorskiego ówczesnego prezydenta Kenii Daniela arapa Moi. Profesor Maathai zainicjował kampanie, które wstrzymały budowę drapacza chmur w parku Uhuru („Wolność”) w centrum Nairobi i powstrzymały zawłaszczanie gruntów publicznych w lesie Karura, na północ od centrum miasta. Pomogła również w prowadzeniu całorocznego czuwania z matkami więźniów politycznych, które zaowocowało uwolnieniem 51 mężczyzn przetrzymywanych przez rząd.

W wyniku tych i innych wysiłków rzeczniczych, profesor Maathai i pracownicy GBM oraz współpracownicy byli wielokrotnie bici, więzieni, nękani i publicznie oczerniani przez reżim Moi. Nieustraszoność i wytrwałość profesor Maathai sprawiły, że stała się jedną z najbardziej znanych i szanowanych kobiet w Kenii. Na arenie międzynarodowej zyskała również uznanie za odważną postawę w obronie praw człowieka i środowiska.

Zaangażowanie profesora Maathai w demokratyczną Kenię nigdy nie osłabło. W grudniu 2002 r., w pierwszych wolnych i uczciwych wyborach w jej kraju od pokolenia, została wybrana na posłankę do parlamentu z okręgu Tetu, niedaleko miejsca, w którym dorastała. W 2003 roku prezydent Mwai Kibaki mianował ją wiceministrem środowiska w nowym rządzie. Profesor Maathai wniósł strategię GBM polegającą na wzmocnieniu pozycji obywateli i zaangażowaniu w partycypacyjne, przejrzyste zarządzanie Ministerstwu Środowiska i zarządowi funduszu rozwoju okręgów wyborczych Tetu (CDF). Jako posłanka podkreślała: zalesianie, ochronę lasów i rekultywację terenów zdegradowanych; inicjatywy edukacyjne, w tym stypendia dla osieroconych z powodu HIV/AIDS; oraz rozszerzony dostęp do dobrowolnego poradnictwa i testów (VCT), a także lepsze odżywianie osób żyjących z HIV/AIDS.

Profesor Maathai pozostawiła troje swoich dzieci - Waweru, Wanjira i Muta oraz wnuczkę Ruth Wangari.

Przeczytaj więcej z Wangari Muta Maathai: A Life of Firsts tutaj.