Hevitra Revolisionera: Mamboly hazo

Amin'ny fo feno alahelo no nahalalanay momba ny fahafatesan'i Wangari Muta Maathai.

Nanoro hevitra azy ireo ny Profesora Maathai fa mety ho valiny ny fambolena hazo. Ny hazo dia nanome kitay ho an'ny sakafo, vilona ho an'ny biby fiompy, ary fitaovana hanaovana fefy; hiaro ny fari-drano izy ireo ary hampilamina ny tany, hanatsara ny fambolena. Izany no fiandohan'ny Hetsika Maitso Belt (GBM), izay natsangana tamin'ny fomba ofisialy tamin'ny 1977. Ny GBM dia nanetsika vehivavy sy lehilahy an'hetsiny maro hamboly hazo maherin'ny 47 tapitrisa, hamerina amin'ny laoniny ny tontolo iainana simba ary manatsara ny fiainan'ny olona ao anatin'ny fahantrana.

Rehefa nivelatra ny asan'ny GBM, ny Profesora Maathai dia nahatsapa fa tao ambadiky ny fahantrana sy ny fanimbana ny tontolo iainana dia ny olana lalina kokoa momba ny fanalam-baraka, ny fitondran-tena ratsy, ary ny fahaverezan'ny soatoavina izay nahafahan'ny vondrom-piarahamonina nihazona ny taniny sy ny fivelomany, ary izay tsara indrindra amin'ny kolontsainy. Ny fambolen-kazo dia lasa toerana fidirana ho an'ny fandaharam-potoana ara-tsosialy, toekarena ary tontolo iainana.

Tamin'ny taona 1980 sy 1990 dia niara-niasa tamin'ireo mpiaro ny demaokrasia hafa ny Hetsika Maitso Belt mba hanery ny hampitsaharana ny fanararaotana nataon'ny fitondrana jadon'ny filoha Kenyana Daniel arap Moi tamin'izany fotoana izany. Ny Profesora Maathai dia nanomboka fanentanana izay nampiato ny fananganana tranobe iray tao amin'ny zaridainan'i Uhuru (“Fahalalahana”) ao afovoan-tanànan'i Nairobi, ary nampitsahatra ny fandrobana tanim-panjakana tao amin'ny alan'i Karura, avaratry ny afovoan-tanàna. Izy koa dia nanampy tamin'ny fitarihana fiaretan-tory nandritra ny herintaona niaraka tamin'ireo renin'ny gadra politika izay niteraka fahalalahana ho an'ny lehilahy 51 notanan'ny governemanta.

Vokatr'izany sy ireo ezaka fanentanana hafa, dia imbetsaka no nikapoka, nampidirina am-ponja, nampijaliana ary nanaratsy ampahibemaso nataon'ny fitondrana Moi ny Profesora Maathai sy ny mpiasa ary ny mpiara-miasa amin'ny GBM. Ny tsy fahatahorana sy ny fikirizan'ny Profesora Maathai dia nahatonga azy ho iray amin'ireo vehivavy malaza sy hajaina indrindra any Kenya. Eo amin'ny sehatra iraisam-pirenena dia nahazo fankasitrahana ihany koa izy noho ny fahasahiana nijoroany ho an'ny zon'ny olona sy ny tontolo iainana.

Tsy nihena mihitsy ny fanoloran-tenan'ny Profesora Maathai ho any Kenya demokratika. Tamin'ny Desambra 2002, tamin'ny fifidianana malalaka sy ara-drariny voalohany tao amin'ny fireneny nandritra ny taranaka iray, dia voafidy ho Solombavambahoakan'i Tetu izy, faritra akaikin'ny toerana nahabe azy. Tamin'ny taona 2003 ny filoha Mwai Kibaki dia nanendry ny minisitry ny tontolo iainana lefiny tao amin'ny governemanta vaovao. Ny Profesora Maathai dia nitondra ny paikadin'ny GBM amin'ny fanomezana fahefana eny ifotony sy ny fanoloran-tena amin'ny fitantanana mandray anjara sy mangarahara ho an'ny Minisiteran'ny Tontolo iainana sy ny fitantanana ny tahirim-bolam-pampandrosoana ny faritra (CDF) an'i Tetu. Amin’ny maha solombavambahoaka azy dia nanantitrantitra ny : fambolen-kazo, fiarovana ny ala ary famerenana amin’ny laoniny ny tany simba ; hetsika fanabeazana, anisan'izany ny vatsim-pianarana ho an'ireo kamboty noho ny VIH/SIDA; ary fanitarana ny fidirana amin'ny toro-hevitra sy fitiliana an-tsitrapo (VCT) ary koa ny fanatsarana ny sakafo ho an'ireo mitondra ny tsimokaretina VIH/SIDA.

Ny Profesora Maathai dia namela ny zanany telo lahy — Waweru sy Wanjira ary Muta, ary Ruth Wangari zafikeliny vavy.

Vakio bebe kokoa avy amin'i Wangari Muta Maathai: Fiainana voalohany Eto.