Nke Keith McAleer dere
Ọ bụ ihe obi ụtọ ịnọchite anya Tree Davis na ndị mmekọ afọ a na Community Forestry National Conference na Pittsburgh (nnukwu ekele gị. California ReLeaf maka ime ka ọbịbịa m kwe omume!). Nzukọ ndị mmekọ kwa afọ bụ ohere pụrụ iche maka ndị na-abaghị uru, ndị arborists, ụlọ ọrụ ọha na eze, ndị ọkà mmụta sayensị na ndị ọkachamara osisi ndị ọzọ na-ezukọta ọnụ na netwọk, imekọ ihe ọnụ, na ịmụta banyere nchọpụta ọhụrụ na omume kachasị mma iji weta ụlọ iji nyere aka wulitekwuo ọdịdị n'ime obodo anyị.
Ọ dịtụbeghị mgbe m gara Pittsburgh, enwere m obi ụtọ na agba ọdịda ya mara mma, ugwu, osimiri na akụkọ ihe mere eme bara ụba. Ngwakọta ogbe ndịda nke ihe owuwu ọgbara ọhụrụ na skyscrapers jikọtara ya na brik ochie nke colonial mere ọmarịcha mbara igwe, wee mee njem na-atọ ụtọ. Osimiri gbara ogbe ndịda gbara ya gburugburu na-eme ka ọ dị ka Manhattan ma ọ bụ Vancouver, BC. N'ebe ọdịda anyanwụ nke ogbe ndịda, osimiri Monongahela (otu n'ime osimiri ole na ole dị n'ụwa nke na-asọga n'ebe ugwu) na osimiri Allegheny na-ezukọ iji guzobe Ohio dị ike, na-emepụta ala ala triangular nke ndị obodo na-ezo aka na ịhụnanya dị ka "The Point". Nkà dị ukwuu ma obodo ahụ na-ejupụta na ndị na-eto eto na-arụ ọrụ iji wuo ọrụ. Nke kachasị mkpa (maka anyị ndị hụrụ osisi n'anya), enwere ọtụtụ osisi na-eto eto a kụrụ n'akụkụ osimiri na n'ime ime obodo. Kedu ebe dị mma maka ogbako osisi!
N'oge na-adịghị anya, achọpụtara m ihe ọzọ banyere otú ụfọdụ n'ime osisi ọhụrụ a si malite. N'otu n'ime ihe ngosi ndị kacha echefu echefu nke ọgbakọ ahụ. Osisi Pittsburgh, na Western Pennsylvania Conservancy, na Davey Resource Group gosipụtara ha Atụmatụ oke ọhịa nke obodo maka Pittsburgh. Atụmatụ ha gosipụtara n'ezie ka mmekọrịta dị n'etiti ndị na-adịghị akwụ ụgwọ na ụlọ ọrụ ọha na eze na mpaghara, mpaghara, na steeti niile nwere ike isi nweta nsonaazụ na-enweghị otu ọ bụla nwere ike nweta n'onwe ya. Ọ bụ ihe na-enye ume ọhụrụ ịhụ atụmatụ obodo maka osisi n'ọkwa gọọmentị niile, ebe ọ bụ na n'ikpeazụ ihe otu obodo na-eme ga-emetụta ndị agbata obi ya na nke ọzọ. Yabụ, Pittsburgh nwere nnukwu atụmatụ osisi. Ma olee otú eziokwu si lee ala anya?
Mgbe ụtụtụ na-arụsi ọrụ ike na Ụbọchị 1 nke ogbako ahụ, ndị bịaranụ nwere ike ịhọrọ ịga njem iji hụ osisi (na nlegharị anya ndị ọzọ) na Pittsburgh. M họọrọ njem igwe kwụ otu ebe ahụ enweghị m ndakpọ olileanya. Anyị hụrụ osisi oak na maple a kụrụ ọhụrụ n'akụkụ osimiri - ọtụtụ n'ime ha ka a kụrụ n'ebe a na-emepụta ihe na mbụ bụ nke jupụtara na ahịhịa. Anyị na-agbakwa ịnyịnya ígwè gara aga ebe a na-edebe akụkọ ihe mere eme ma ka na-eji ya eme ihe nke ọma Duquesne chere, okporo ụzọ ụgbọ oloko nwere mmasị (ma ọ bụ funicular), otu n'ime mmadụ abụọ fọdụrụ na Pittsburgh. (Anyị mụtara na a na-enwebu ọtụtụ, na nke a bụ ụzọ a na-ejikarị eme njem na Pittsburgh ụlọ ọrụ mmepụta ihe gara aga). Ihe kacha pụta ìhè bụ ịhụ 20,000th Osisi nke Western Pennsylvania Conservancy's Tree Vitalize program kụrụ nke malitere na 2008. puku osisi iri abụọ n'ime afọ ise bụ ihe dị ịtụnanya. O doro anya, 20,000th osisi, osisi oak na-acha ọcha apiti, ruru ihe dị ka kilogram 6,000 mgbe a kụrụ ya! Ọ dị ka iwulite atụmatụ Master Forest Urban yana itinye ọtụtụ ndị mmekọ mara mma na ala.
Agbanyeghị, ụfọdụ n'ime anyị ndị hụrụ osisi n'anya agaghị amasị ịnakwere ya, ndọrọ ndọrọ ọchịchị na-apụghị izere ezere bụ akụkụ nke iwu obodo siri ike na osisi. Nzukọ ndị mmekọ nwere oge dị mkpa maka nke a, ebe Tuzdee bụ ụbọchị ntuli aka. Onye isi obodo Pittsburgh a họpụtara ọhụrụ nọ na nhazi oge ikwu okwu, echiche mbụ m bụ Gịnị ma ọ bụrụ na ọ garaghị emeri ntuli aka n'abalị ụnyaahụ...ọ ga-abụ na onye nke ọzọ ga na-ekwu okwu kama? M n'oge na-adịghị chọpụtara, na ọhụrụ onyeisi obodo, Bill Peduto, bụ ọkà okwu a pụrụ ịdabere na dị ka ọ bụla, ebe ọ bụ na o meriri ntuli aka n'abalị gara aga na 85% nke votu! Ọ dịghị njọ maka onye na-abụghị onye ọrụ. Onye isi obodo Peduto gosipụtara nraranye ya nye osisi na oke ohia obodo site n'ịgwa ndị na-ege ntị ndị hụrụ osisi n'anya okwu n'ihe na-erughị awa abụọ nke ụra. Ọ kụrụ m ihe dị ka onye isi obodo nke dabara na Pittsburgh na-eto eto, na-emepe emepe na gburugburu ebe obibi m na-enwe. N'otu oge, o kwuru na Pittsburgh na-abụbu "Seattle" nke US nakwa na ọ dịla njikere maka Pittsburgh ka a chee ya ọzọ dị ka ebe ndị na-ese ihe, ndị na-emepụta ihe, ndị na-emepụta ihe na gburugburu ebe obibi.
Na Day 2, State Senator Jim Ferlo kwuru okwu nzuko osisi. Ọ gosipụtara nchekwube Mayor Peduto banyere ọdịnihu steeti ahụ, mana ọ nyekwara ịdọ aka ná ntị siri ike banyere mmetụta hydraulic fracturing (fracking) na-enwe na Pennsylvania. Dị ka ị na-ahụ na map nke Pennsylvania fracking, Pittsburgh bụ nke fracking gbara ya gburugburu. Ọbụlagodi na Pittsburghers na-agba mbọ wulite obodo na-adigide n'ime oke obodo, enwere ihe ịma aka gburugburu ebe obibi na mpụga oke. Nke a dị ka ihe akaebe na-egosi na ọ dị oke mkpa na otu gburugburu ebe obibi, mpaghara, na steeti niile na-arụkọ ọrụ ọnụ iji nweta nkwado na gburugburu ebe dị mma.
Otu n'ime ihe ngosi ọkacha mmasị m n'ụbọchị 2 bụ ihe ngosi Dr. William Sullivan Osisi na ahụike mmadụ. Ọtụtụ n'ime anyị yiri ka anyị nwere mmetụta ebumpụta ụwa na "Osisi dị mma," na anyị nọ n'ọhịa ọhịa mepere emepe na-etinye oge dị ukwuu na-ekwu maka uru osisi maka gburugburu ebe obibi anyị, ma gịnị banyere mmetụta osisi na-enwe na ọnọdụ na obi ụtọ anyị? Dr. Sullivan gosipụtara ọtụtụ iri afọ nyocha nke na-egosi na osisi nwere ike inyere anyị aka ịgwọ ọrịa, ịrụkọ ọrụ ọnụ, na inwe obi ụtọ. N'ime otu n'ime ihe ọmụmụ ya kacha nso nso a, Dr. Sullivan kwusiri okwu ike site n'ime ka ha na-eme nsogbu mwepu na-aga n'ihu maka nkeji 5 (nke ahụ na-ada ụda!). Dr. Sullivan tụrụ ọkwa cortisol nke isiokwu a (hormone na-achịkwa nchekasị) tupu na mgbe nkeji ise gachara. Ọ chọpụtara na ihe ndị ahụ nwere n'ezie ọkwa cortisol dị elu mgbe nkeji 5 nke mwepu na-egosi na ha na-enwe nrụgide karịa. Mgbe nke ahụ gasịrị, o gosiri ụfọdụ ihe nkiri foto ndị na-adịghị agwụ agwụ, ala ndị siri ike, na ụfọdụ ala ndị nwere osisi ole na ole, na ụfọdụ ala ndị nwere ọtụtụ osisi. Gịnị ka ọ chọtara? Ọ dị mma, ọ chọpụtara na ndị na-ahụ maka mbara ala nwere ọtụtụ osisi nwere ọkwa cortisol dị ala karịa ndị na-ekiri ala ndị nwere obere osisi pụtara na naanị ile osisi nwere ike inyere anyị aka ịhazi cortisol ma ghara inwe nchekasị. Ijuanya!!!
Amụtara m ọtụtụ ihe na Pittsburgh. M na-ahapụ ozi bara uru na-adịghị agwụ agwụ gbasara usoro mgbasa ozi mgbasa ozi, usoro ihe omume kachasị mma na-enye ego, wepụ ahịhịa na atụrụ (n'ezie!), Na ọmarịcha ụgbọ mmiri nke na-enye ohere ka ndị bịaranụ nwee ike ịmekwu njikọ ma nyere anyị aka ịhụ ihe anyị na-eme site n'echiche ọzọ. Dị ka mmadụ nwere ike ịtụ anya, oke ọhịa dị n'ime obodo dị nnọọ iche na Iowa na Georgia karịa ka ọ dị na Davis. Ịmụta maka echiche dị iche iche na ihe ịma aka nyeere m aka ịghọta na ịkụ osisi na iwu obodo anaghị ejedebe na oke obodo yana na anyị niile nọ na nke a. Enwere m olileanya na ndị bịaranụ na-enwe mmetụta dị otú ahụ, nakwa na anyị nwere ike ịnọgide na-ewu netwọk n'obodo anyị, obodo, obodo, na ụwa iji mee atụmatụ maka ebe dị mma n'ọdịnihu. Ọ bụrụ na ọ dị ihe ọ bụla nwere ike ime ka anyị niile nwee obi ụtọ, ahụike, ụwa, ọ bụ ike osisi.
[Ọrụ]
Keith McAleer bụ Executive Director nke Osisi Davis, onye otu California ReLeaf Network.