Me ka puʻuwai kaumaha mākou i aʻo ai e pili ana i ka hala ʻana o Wangari Muta Maathai.
Ua ʻōlelo ʻo Polofesa Maathai iā lākou he pane paha ke kanu lāʻau. ʻO nā kumu lāʻau e hoʻolako i ka lāʻau no ka kuke ʻana, ka meaʻai no nā holoholona, a me nā mea no ka pā; mālama lākou i nā kahawai a hoʻopaʻa i ka lepo, hoʻomaikaʻi i ka mahiʻai. ʻO kēia ka hoʻomakaʻana o ka Green Belt Movement (GBM), i hoʻokumu muaʻia i ka makahiki 1977. Ua hoʻoikaikaʻo GBM i nā haneli haneli o nā wāhine a me nā kāne e kanu i nā lāʻauʻoi aku ma mua o 47 miliona, e hoʻihoʻi i nā wahi i hoʻohaʻahaʻaʻia a me ka hoʻomaikaʻiʻana i ka maikaʻi o ke ola no ka poʻe i loko o kaʻilihune.
I ka hoʻonui ʻia ʻana o ka hana a GBM, ua ʻike ʻo Polofesa Maathai ma hope o ka ʻilihune a me ka luku ʻana i ke kaiapuni ʻo ia nā pilikia hohonu o ka disempowered, ka hoʻokele maikaʻi ʻole, a me ka nalowale ʻana o nā waiwai i hiki ai i nā kaiāulu ke mālama i ko lākou ʻāina a me ka nohona, a me ka mea maikaʻi loa i kā lākou moʻomeheu. Ua lilo ke kanu ʻana i nā kumulāʻau i wahi komo no ka papahana pilikanaka, hoʻokele waiwai, a me ke kaiapuni.
I nā makahiki 1980 a me 1990, ua hui pū ka Green Belt Movement me nā mea kākoʻo pro-democracy ʻē aʻe e koi no ka hoʻopau ʻana i nā hana hōʻino o ke aupuni dictatorial o ka Pelekikena Kenyan Daniel arap Moi. Ua hoʻomaka ʻo Polofesa Maathai i nā hoʻolaha e hoʻōki i ke kūkulu ʻana i kahi skyscraper ma Uhuru (“Freedom”) Park ma ke kūlanakauhale ʻo Nairobi, a hoʻōki i ka hopu ʻana i ka ʻāina aupuni ma ka nahele ʻo Karura, ma ka ʻākau o ke kikowaena o ke kūlanakauhale. Ua kōkua pū ʻo ia i ke alakaʻi ʻana i kahi makaʻala hoʻokahi makahiki me nā makuahine o nā paʻahao politika i hopena i ke kūʻokoʻa no nā kāne 51 i paʻa e ke aupuni.
Ma muli o kēia mau hana a me nā hana hoʻolaha ʻē aʻe, ua hahau pinepine ʻia ʻo Polofesa Maathai a me nā limahana GBM a me nā hoa hana, hoʻopaʻahao ʻia, hoʻomāinoino ʻia, a hōʻino ʻia e ke aupuni Moi. No ka wiwo ʻole a me ka hoʻomau ʻana o Polofesa Maathai, ua lilo ʻo ia i wahine kaulana a mahalo nui ʻia ma Kenya. Ma ke ao holoʻokoʻa, ua ʻike ʻia ʻo ia no kona kūpaʻa kūpaʻa no ka pono o nā kānaka a me ke kaiapuni.
ʻAʻole i pau ka manaʻo o Polofesa Maathai i kahi Demokala Kenya. I Kekemapa 2002, i ke koho balota kūʻokoʻa mua loa ma kona ʻāina no kekahi hanauna, ua koho ʻia ʻo ia i lālā o ka Pāremata no Tetu, kahi ʻāpana koho kokoke i kona wahi i ulu ai. I ka makahiki 2003 ua koho ʻo Pelekikena Mwai Kibaki i kona Hope Kuhina no ka Kaiapuni ma ke aupuni hou. Ua lawe mai ʻo Polofesa Maathai i ka hoʻolālā ʻana o ka GBM no ka hoʻoikaika ʻana i nā kumu ʻāina a me ka hoʻokō ʻana i ke komo ʻana a me ka hoʻomalu ʻana i ka ʻĀina i ke Kuhina Kaiapuni a me ka hoʻokele ʻana o ka waihona hoʻomohala koho koho (CDF) a Tetu. Ma ke ʻano he MP, ua hoʻoikaika ʻo ia: ka hoʻoulu ʻana i ka ulu lāʻau, ka mālama ʻana i ka ululāʻau, a me ka hoʻihoʻi ʻana i ka ʻāina i hoʻohaʻahaʻa ʻia; nā hana hoʻonaʻauao, me nā haʻawina no ka poʻe makua ʻole e ka maʻi HIV/AIDS; a hoʻonui i ka ʻike i ka ʻōlelo aʻo a me ka hoʻāʻo ʻana (VCT) a me ka hoʻomaikaʻi ʻana i ka meaʻai no ka poʻe e noho ana me ka maʻi HIV/AIDS.
Ua haʻalele ʻo Professor Maathai i kāna mau keiki ʻekolu—Waweru, Wanjira, a me Muta, a me kāna moʻopuna ʻo Ruth Wangari.
Heluhelu hou mai Wangari Muta Maathai: He Ola o nā Mua maanei.